4 tips om betaalbaar en circulair te bouwen

Op de dag vandaag kan je niet meer om ‘circulair bouwen’ heen. In geen enkele publicatie over een bouwproject ontbreekt het woord ‘duurzaam’. Alles in de bouw wordt plotseling circulair. We weten dat straks ‘circulair bouwen’ de nieuwe standaard wordt. En de consument? Die ziet door het bos de bomen niet meer.

Het positieve aan dit verhaal is dat het beweegt. Maar helaas niet altijd in de juiste richting. We praten erover en sommigen onder ons hebben al de eerste stappen of enkele trajecten doorlopen in deze transitie naar circulair bouwen. Nu zijn de meer ervaren spelers op zoek om binnen dit ‘circulair bouwen’ te komen tot een economisch haalbaar model voor de eindklant.

In de afgelopen jaren hebben we bij Mosard samen met innovatieve bouwpartners en organisaties in stilte de nodige ervaring opgedaan om dit voor de hele bouwketen te vertalen naar interessante instrumenten. Het zal je als muziek in de oren klinken dat wij vanaf heden dit graag met jullie delen om hier ook zelf concreet mee aan de slag te gaan.

De sleutel tot deze transitie naar betaalbaar en circulair bouwen bestaat uit vier pijlers. Nu bespreken we het eerste deel met enkele duidelijke stellingen:

1. Standaardisatie

Gestandaardiseerde bouwelementen worden op grote schaal geproduceerd, hetgeen de productiekost alsook de verkoopprijs doet drukken.

Innovatieve productdesigners en architecten ontwikkelen binnen bouwstandaarden modulaire bouwelementen die toepasbaar zijn in meerdere unieke bouwprojecten.

Door te werken binnen een open standaardisatie-model zijn compatibele bouwdelen snel en eenvoudig in te pluggen op eender welk bouwproject.

Modulair maatwerk en meer keuzevrijheid in materialen zorgen ervoor dat de elementen ook aanpasbaar zijn en toepasbaar blijven voor elke situatie.

“Circulariteit is gegarandeerd als de restwaarde van een product hoger is dan de kost van hergebruik. Standaardisatie is een sterke strategie om de restwaarde te verhogen en dus ook de circulariteit van projecten.” Chris Van de Voorde | Founder JuuNoo

2. Bouwindustrialisatie

Gestandaardiseerde bouwelementen zijn waardevoller en behouden beter hun restwaarde.

Offsite of prefab bouwelementen zijn op voorhand geëngineerd, kwalitatiever geproduceerd en hebben een langere levensduur.

De compatibiliteit tussen de verschillende gestandaardiseerde producten laat tijdens het productieproces optimalisatie toe op gebied van automatisatie, snelheid en vermijden van afval.

Door de industrialisatie en schaalbaarheid van gestandaardiseerde elementen, wegen de investeringen in duurzame producten niet door op de totale kostprijs en wordt circulair bouwen ook betaalbaar.

“Bouwindustrialisatie vraagt om een nauwere samenwerking tussen de verschillende partijen.” Luc François | Senior projectleider WTCB

3. Digitalisatie

Gestandaardiseerde bouwelementen bevatten op voorhand de nodige informatie voor het beheer gedurende de volledige levensloop.

Van elk duurzaam product is er een paspoort met betrouwbare informatie van de producent zelf dat gekoppeld wordt aan het fysiek element of zelfs op voorhand aan het virtueel 3D model.

Beheer van gebouwen op elementen-niveau brengt het onderhoud en de historiek van alle elementen in kaart.

De eindgebruiker, bouwheer, patrimoniumbeheerder en ontwikkelaar kunnen deze informatie steeds online raadplegen om bij een eventuele aanpassing of renovatie van het gebouw een juiste inschatting van de circulaire waarde en mogelijkheden te krijgen.

“Toekomstgericht bouwen krijgt vanuit de trias energetica een nieuwe dimensie. Dit principe trekken we door naar energie in materialen, met minimaal gebruik en maximaal hergebruik. Dit vereist een omslag in de bouwpraktijk, nieuwe bouwmethodieken en gebouwen als materialenbanken.” Els Vanden Berghe | Directeur Pixii

4. Circulaire concepten en bouwformules

Gestandaardiseerde bouwelementen zorgen voor een nieuw bouw- en woonmodel met nieuwe formules en een klantenrelatie op lange termijn.

Veranderingsgericht ontwerpen en invullen met modulaire bouwsystemen zorgen voor aanpasbaar- en uitwisselbaarheid in functie van toekomstige noden.

De bouwpartners verspreiden zowel de aanschaf- als gebruikskosten over de volledige levensduur van hun circulair product en bieden zo garanties aan de eindklant, als aan henzelf, om op lange termijn duurzaam samen te werken volgens een passende formule.

Personaliseerbare totaalconcepten van circulaire steden met dynamische gebouwen van zowel appartementen, starterswoningen, ééngezinswoningen, kantoren, scholen, handelspanden, zorgcentra, openbare gebouwen, als industriehallen maken circulair en betaalbaar bouwen mogelijk voor iedereen.

“Onbegrijpelijk dat heden nog steeds op een niet-circulaire manier wordt gebouwd! Grondstoffen worden schaarser en steeds duurder. De impact van ons huidig consumptie- en verspillingsgedrag zijn nefast voor ons klimaat en vervolgens de mens. Circulair bouwen via een verhuur- of terugkoopformule is niet alleen veel ecologischer maar heeft bovendien ook nog eens veel economische voordelen voor alle betrokken partijen.” Eric Van De Heyning | Bestuurder Woodinc

Door telkens in te zetten op de vier pijlers, met name standaardisatie, bouwindustrialisatie, digitalisatie en circulaire concepten met nieuwe bouwformules, ontstaan er compatibele ecosystemen om circulair te bouwen.

Samen kunnen we zorgen voor een nieuw en betaalbaar bouw- en woonmodel, dat de transitie naar circulair bouwen mogelijk zal maken waardoor we voortaan gebouwen niet meer gaan slopen maar demonteren.